Wat betekenen deze nieuwe regels voor jou als bestuurder? Welke impact hebben ze op je rijbewijs, je rijgedrag en je dagelijkse verplaatsingen? We zetten de belangrijkste veranderingen duidelijk en overzichtelijk voor je op een rij.
1. Het rijbewijs wordt digitaal
Misschien wel de meest ingrijpende verandering — het klassieke papieren of plastieken rijbewijs krijgt binnenkort gezelschap van een volledig digitale versie. Die is beschikbaar via een Europese digitale portefeuille op je smartphone. Dit is niet alleen handig aan de grens of bij verlies van je fysieke kaart, maar ook voor administratieve vernieuwingen of controles.
- Het digitale rijbewijs zal in alle EU-landen erkend worden.
- Je behoudt het recht om een fysieke versie aan te vragen.
- België wil al in 2029 starten, maar lidstaten krijgen tot eind 2030 om het systeem te implementeren.
2. Proefperiode voor beginnende bestuurders
Voor nieuwe bestuurders geldt voortaan een verplichte proefperiode van minstens twee jaar. In die periode gelden strengere regels.
- Alcoholgebruik — mogelijke verlaging van het toegelaten promillage tijdens de proefperiode. De bedoeling is om beginnende bestuurders bewust te maken van de risico’s van alcohol achter het stuur.
- Snelheidsovertredingen — al bij een eerste zware overtreding kunnen zwaardere sancties volgen, zoals de verlenging van de proefperiode of de tijdelijke intrekking van het rijbewijs.
- Rijden zonder gordel of met gsm in de hand — deze veelvoorkomende fouten worden in de proefperiode strenger aangepakt, omdat ze vaak tot ernstige ongevallen leiden.
Deze maatregelen zijn bedoeld om jonge en onervaren bestuurders voorzichter de weg op te sturen.
Lees verder onder de afbeelding …
3. Langere geldigheid van het rijbewijs
De geldigheidsduur van rijbewijzen voor personenwagens en motoren wordt verlengd van 10 naar 15 jaar. Voor bestuurders ouder dan 65 jaar mogen lidstaten wel kortere geldigheidstermijnen voorzien, afhankelijk van hun nationale gezondheidscriteria. Tegelijk wordt de procedure voor rijbewijsverlenging gedigitaliseerd en vereenvoudigd.
4. Medische zelfbeoordeling bij verlenging
Een opvallende nieuwigheid … Bij de aanvraag of verlenging van het rijbewijs zal je als bestuurder een medische zelfbeoordeling moeten invullen. Die lijst gaat over je zicht, gehoor, mobiliteit en eventuele aandoeningen zoals epilepsie of diabetes.
Lidstaten beslissen zelf of deze zelfbeoordeling wordt aangevuld met een medisch onderzoek door een arts, zoals dat nu vaak al het geval is vanaf een zekere leeftijd.
5. Beroepsrijbewijs vanaf jongere leeftijd
Om het tekort aan beroepschauffeurs in Europa aan te pakken, wordt de minimumleeftijd verlaagd.
- Voor vrachtwagenchauffeurs met rijbewijs C bedraagt de minimumleeftijd 18 jaar.
- Voor buschauffeurs met rijbewijs D wordt de minimumleeftijd 21 jaar.
Wel gelden er extra voorwaarden zoals een specifieke opleiding en begeleiding, maar deze versoepeling moet het toegangstraject tot transportberoepen verkorten.
6. Zwaardere voertuigen met B-rijbewijs
Bestuurders met een gewoon B-rijbewijs mogen voortaan — na aanvullende opleiding — ook zwaardere voertuigen tot 4,25 ton besturen, op voorwaarde dat deze emissievrij of op alternatieve brandstoffen rijden. Denk daarbij aan elektrische bestelwagens waarvan het batterijgewicht voorheen een belemmering vormde. Zo stimuleert Europa de versnelling naar duurzaam vervoer.
7. Wat niet verandert — geen nultolerantie voor alcohol
De Europese Unie voerde geen uniforme nultolerantie voor alcoholgebruik in. Dat blijft dus een nationale bevoegdheid. Lidstaten worden wel aangemoedigd om strenger op te treden tegen rijden onder invloed, zeker bij beginnende bestuurders.
8. Rijverbod voortaan geldig in alle EU-landen
Tot voor kort bleef een rijverbod vaak beperkt tot het land waar de overtreding werd begaan. Maar dat verandert nu. Wanneer een bestuurder zijn rijbewijs verliest in een EU-lidstaat, geldt dat verbod automatisch in alle andere lidstaten.
Lidstaten zijn voortaan dan ook verplicht om informatie over intrekkingen, schorsingen of beperkingen van het rijbewijs met elkaar te delen. De lidstaat waar het rijbewijs werd afgeleverd moet de sanctie ook op zijn eigen grondgebied toepassen, en alle andere EU-landen verwittigen. Zo verdwijnt de mogelijkheid om elders nog legaal te rijden ondanks een rijverbod.
Deze nieuwe aanpak moet vooral zware overtreders aanpakken, zoals bestuurders onder invloed, snelheidsduivels of betrokkenen bij dodelijke ongevallen. Over vijf jaar volgt een evaluatie — mogelijk wordt de lijst van inbreuken dan nog uitgebreid.
Wat betekent dit concreet voor jou?
- Binnenkort heb je je rijbewijs ook digitaal bij de hand.
- Ben je jong en net gestart? Reken op een proeftijd met strenge regels.
- Je hoeft je rijbewijs minder vaak te vernieuwen. Het blijft 15 jaar geldig.
- Elektrisch rijden wordt makkelijker met een ruimer B-rijbewijs.
- Wil je beroepschauffeur worden? Dat kan sneller en eenvoudiger.
- En wie zwaar in de fout gaat? Die riskeert een rijverbod in heel Europa.
De invoering gebeurt stapsgewijs tussen 2026 en 2030, afhankelijk van de lidstaat.